Jak mierzyć saturację i puls?
Większość osób pierwszą styczność z pojęciami takimi jak saturacja miała podczas pandemii COVID-19, kiedy chorym zalecano sprawdzanie jej poziomu. Dokonywanie takich pomiarów to ważne elementy oceny stanu zdrowia, które mogą dostarczyć informacji o funkcjonowaniu układu oddechowego i sercowo-naczyniowego. Proces ten jest szczególnie istotny w diagnostyce i monitorowaniu pacjentów z chorobami układu oddechowego, serca czy też w stanach nagłych. W dzisiejszym wpisie przedstawimy więc jak prawidłowo zmierzyć saturację i puls.
Za pomocą czego mierzy się saturację i puls?
Narzędziem używanym w celu mierzenia saturacji i pulsu w domu jest pulsoksymetr. To małe, przenośne urządzenie zakładane zazwyczaj na palec. Pomiar odbywa się nieinwazyjnie przez skórę, dzięki zastosowaniu światła o różnych długościach fal. Pulsoksymetr analizuje ilość światła pochłoniętego i odbitego przez krew, co pozwala na oszacowanie poziomu saturacji, czyli wysycenia tlenem krwi. Jest to możliwe, ponieważ hemoglobina (odpowiedzialna za transport tlenu przez czerwone krwinki) wykazuje różne właściwości optyczne w zależności od tego, czy jest połączona z tlenem.
Istnieje wiele wariantów pulsoksymetrów, nie tylko standardowych, zakładanych na palec. W środowisku profesjonalnym stosuje się często warianty stacjonarne, które oferują szereg dodatkowych funkcji, takich jak możliwość zapisywania danych, ustawiania alarmów oraz podłączania różnych typów sond. Wykorzystywane są także warianty czołowe lub słuchawkowe (umieszczane na małżowinie usznej), sprawdzające się w przypadku pacjentów, u których tradycyjne metody pomiaru są niewykonalne.
Jak wykonać badanie saturacji i pulsu przy użyciu pulsoksymetru?
Badanie saturacji i pulsu przy użyciu pulsoksymetru jest wyjątkowo szybkie i nieinwazyjne.Cały proces może zająć zaledwie kilka sekund:
- Należy wygodnie usiąść i pozostać w bezruchu podczas trwania pomiaru.
- Umieść pulsoksymetr na suchym i czystym palcu.
- Odczekać kilka sekund, aż urządzenie wyświetli wyniki.
Jak odczytać wyniki badania pulsoksymetrem?
Wyniki są zazwyczaj wyświetlane na ekranie urządzenia i obejmują poziom saturacji oraz wartość pulsu, a także wskaźnik PI:
- Norma dla saturacji wynosi zazwyczaj 95-100%. Wartości poniżej 95% mogą wskazywać na obniżony poziom nasycenia tlenem.
- Tętno spoczynkowe u zdrowych osób powinno wynosić od 60 do 100 bpm (uderzeń serca na minutę). Warto jednak zaznaczyć, że u sportowców wynik ten może być nieco mniejszy niż 60. Natomiast serca małych dzieci biją szybciej niż u osób dorosłych, dlatego normy u noworodków wynoszą 105-205 bpm.
- Parametr PI odnosi się do wskaźnika perfuzji i informuje o sile przepływu krwi w miejscu pomiaru. Zakres może być w tym przypadku bardzo wysoki – od 0,2% przy bardzo słabym tętnie do 20% przy dobrze wyczuwalnym. Parametr PI w pulsoksymetrze komercyjnym ma charakter orientacyjny, mający na celu wskazanie, czy dane miejsce pomiarowe jest nadaje się do prawidłowego określenia poziomu saturacji i pulsu.
Warto także zwrócić uwagę, że błędy w pomiarze mogą być spowodowane przez paznokcie – zwłaszcza w przypadku stosowania lakierów hybrydowych, czy przedłużanych żelem.
O czym mogą świadczyć wyniki badania pulsoksymetrem?
Mierzenie saturacji na palcu jest kluczowym krokiem w ocenie stanu zdrowia pacjenta. Odbiegające od normy wyniki pomiaru mogą wskazywać na problem z dostarczaniem tlenu do organizmu. Czasami bowiem niedotlenienie czy niewydolność oddechowa może zachodzić bez wyraźnych objawów takich jak duszności etc. W tym przypadku mierzenie saturacji i pulsu na palcu jest niezwykle przydatne. Wyniki odbiegające od normy mogą świadczyć także o różnych schorzeniach, takich jak niewydolność serca, choroby płuc czy anemia.
Pulsoksymetry są obecnie powszechnie dostępne, a ich użycie jest proste nawet dla osób, które nie mają medycznego wykształcenia. Mierzenie saturacji i pulsu w domu może dostarczyć cennych informacji o stanie zdrowia pacjenta. Nie zastępuje ono profesjonalnej diagnozy i opinii lekarza, dlatego wszelkie niepokojące wyniki odbiegające od normy powinny być konsultowane z kwalifikowanym pracownikiem służby zdrowia.