Bezpieczny sprzęt medyczny – czyli jaki?

Zgodnie z przepisami obowiązkiem dyrekcji placówek ochrony zdrowia jest zagwarantowanie personelowi bezpiecznego kontaktu z ostrym sprzętem – np. igłami, ostrzami i szklanymi ampułkami. Wszystkie tego typu narzędzia powinny być wyposażone w systemy ochronne, które minimalizują ryzyko zranienia. Co więcej, pracownicy medyczni muszą być regularnie szkoleni z ich użytkowania. Z tego artykułu dowiesz się, czym jest bezpieczny sprzęt medyczny, a także, na co zwrócić uwagę przy jego zakupie.

Bezpieczny sprzęt medyczny – co to takiego?

Mianem bezpiecznego sprzętu medycznego określa się igły lub ostrza, które mają mechanizm zabezpieczający. Wyróżnia się 2 systemy ochronne – aktywne i pasywne. Mechanizmy działające w sposób aktywny wymagają uruchomienia ich własnoręcznie przez pracownika medycznego. W tym przypadku stosowanie igieł lub ostrzy obarczone jest ryzykiem, ponieważ może dojść do zranienia w wyniku zapomnienia o uruchomieniu mechanizmu zabezpieczającego lub wykonanie tej czynności może się nie udać. W związku z tym bezpieczny sprzęt medyczny często wyposażony jest w systemy ochronne działające w sposób pasywny. Tego rodzaju igły i ostrza nie wymagają ręcznej aktywacji zabezpieczenia, ponieważ dochodzi do tego w sposób automatyczny. Pasywna ochrona nie dopuszcza do zakłucia lub skaleczenia po otwarciu opakowania, w trakcie użytkowania narzędzia oraz po zakończeniu zabiegu. Poza korzystaniem z igieł i ostrzy z mechanizmami zabezpieczającymi, wskazane jest zastąpienie szklanych opakowań na leki plastikowymi ampułkami.

Dlaczego wybór bezpiecznego sprzętu medycznego jest ważny?

Każdego dnia personel medyczny narażony jest na przypadkowe uszkodzenie skóry w wyniku zakłucia lub zacięcia. Takie sytuacje są niebezpieczne, ponieważ na igłach i ostrzach mogą znajdować się materiały zakaźne, które mogą doprowadzić do zakażenia. Największe ryzyko dotyczy kontaktu z krwią pacjentów chorujących na wirusowe zapalenie wątroby typu B i C oraz będących nosicielami wirusa HIV.
Aby zapobiec liczbie zakłuć i skaleczeń, wprowadzono Dyrektywę 2010/32/EU. Zgodnie z nią pracodawca ma obowiązek opracować i wdrożyć procedury minimalizujące lub eliminujące ryzyko zranienia ostrymi narzędziami. Natomiast personel musi stosować się do przestrzegania tych ustaleń. W związku z tym placówki ochrony zdrowia powinny wykorzystywać w codziennej pracy bezpieczny sprzęt medyczny. W przypadku jego używania ryzyko zranienia jest niższe niż w trakcie stosowania zwykłych narzędzi. To sprawia, że personel medyczny jest w mniejszym stopniu narażony na zakażenia krzyżowe.

Na co zwrócić uwagę przy zakupie sprzętu medycznego?

Przy zakupie bezpiecznego sprzętu medycznego trzeba zwrócić uwagę na kilka elementów. Przede wszystkim powinien on wyróżniać się prostotą użytkowania. Do pobierania krwi i iniekcji wskazane jest stosowanie igieł wyposażonych w automatycznie aktywowany system ochronny lub taki, który da się uruchomić jedną ręką. Zabezpieczenia w igłach i ostrzach muszą być niezawodne, a do tego tworzyć trwałą, skuteczną i nieodwracalną barierę między ostrą częścią narzędzia a pracownikiem. Co więcej, bezpieczny sprzęt medyczny nie może mieć opcji dezaktywacji mechanizmu ochronnego, a jego właściwości muszą być zachowane także podczas utylizacji. Najlepszym wyborem są produkty, w których systemy zabezpieczające stanowią ich integralną część. W takim przypadku nie ma konieczności używania innych elementów ochronnych. Przy zakupie sprzętu medycznego warto też zwrócić uwagę na to, aby nie stwarzał on dodatkowego ryzyka dla personelu i pacjentów.

Jak zachęcić pracowników do stosowania z bezpiecznego sprzętu medycznego?

Korzystanie z bezpiecznego sprzętu medycznego daje wiele korzyści personelowi, ponieważ w znacznym stopniu zmniejsza ryzyko zakłucia lub skaleczenia się, a to ogranicza ryzyko zakażenia krzyżowego. Aby zachęcić do używania tego typu narzędzi, stosuje się mechanizmy premiujące. Do nich zaliczają się np. wypracowanie procedur postępowania, poprawa bezpieczeństwa pracowników i pacjentów, a także ograniczenie liczby zranień.