Wentylacja nieinwazyjna (NIV) – na czym polega i jakie są wskazania?

Wentylacja mechaniczna nieinwazyjna płuc to coraz powszechniej stosowana metoda wspomagania oddychania. Dzięki niej nie ma konieczności przeprowadzania tracheotomii lub intubacji, a to oznacza zmniejszenie ryzyka pojawienia się wielu powikłań. Podczas NIV wykorzystuje się maskę zakładaną na usta lub nos, która połączona jest przewodem z urządzeniem służącym do wytwarzania ciśnienia dodatniego. Z tego artykułu dowiesz się, czym dokładnie jest wentylacja wspomagana, kiedy się ją przeprowadza i jakie są największe jej zalety. Przedstawimy też przeciwwskazania do zastosowania NIV.

Czym jest wentylacja nieinwazyjna?

Wentylacja nieinwazyjna, czyli NIV, polega na wspomaganiu oddychania poprzez zastosowanie odpowiedniego sprzętu medycznego. Zwykle są to maski twarzowe i nosowe, przez które przepuszcza się powietrze pod zwiększonym ciśnieniem. Niezbędne jest również użycie urządzeń do wentylacji. Najczęściej stosuje się CPAP i BiPAP. Metoda ta nazywana jest nieinwazyjną, ponieważ nie ma konieczności intubacji pacjenta. Wentylacja wspomagana często wykorzystywana jest po to, aby nie dopuścić do rozwoju ostrej niewydolności oddechowej. Niekiedy wdraża się ją u osób z chorobami układu oddechowego, u których wymiana gazowa przeprowadzana jest na granicy wydolności. NIV pozwala zmniejszyć zmęczenie i daje odpocząć mięśniom odpowiedzialnym za oddychanie.

Kiedy wskazane jest zastosowanie wentylacji nieinwazyjnej?

Wentylacja wspomagana najczęściej przeprowadzana jest w przypadku pacjentów z zaostrzeniem POChP (Przewlekła Obturacyjna Choroba Płuc) wraz z dużym zwiększeniem stężenia CO2 we krwi lub u osób z ostrą niewydolnością oddechową, którym nie pomogła tlenoterapia. Oprócz tego sposób ten wykorzystywany jest u chorych na mukowiscydozę i zmagających się z zespołem bezdechu sennego. Zdarzają się sytuacje, że wentylacja mechaniczna nieinwazyjna stosowana jest długoterminowo u pacjentów, którzy nie mogą oddychać samodzielnie ze względu na przewlekły stan zdrowia. Lekarze korzystają z niej również podczas odzwyczajania chorych od respiratora oraz w przypadku zaburzeń oddychania u noworodków. Metodę NIV można przeprowadzić wyłącznie wtedy, gdy osoba jest przytomna i współpracuje z lekarzem. Jeśli nie jest to możliwe, wówczas konieczne jest podanie pacjentowi leków nasennych i wykonanie wentylacji inwazyjnej.

Dlaczego warto stosować NIV?

Przeprowadzenie wentylacji nieinwazyjnej wspomaganej daje pacjentom wiele korzyści. Przede wszystkim metoda ta znacznie zmniejsza liczbę powikłań w porównaniu do intubacji, ponieważ nie wiąże się z koniecznością wprowadzenia rurki do tchawicy. To sprawia, że NIV ogranicza również ryzyko infekcji i zakażeń szpitalnych, czym zwiększa szansę na przeżycie osób w ciężkim stanie. Wentylacja mechaniczna nieinwazyjna pozwala też skrócić czas pobytu na Oddziale Intensywnej Terapii średnio o kilka dni. Warto dodać, że metoda ta przyczynia się do poprawy życia pacjentów.

Przeciwwskazania do wentylacji mechanicznej nieinwazyjnej

Istnieje wiele sytuacji, w których niemożliwe jest przeprowadzenie wentylacji nieinwazyjnej. Do przeciwwskazań zalicza się przede wszystkim:

• zatrzymanie oddechu,
• zatrzymanie krążenia,
• krwotok z przewodu pokarmowego,
• ciężka encefalopatia,
• ciężka, niewyrównana niewydolność krążenia,
• urazy lub zabiegi w obrębie twarzoczaszki,
• duże ryzyko przedostania się ciała obcego,
• niedrożność górnych dróg oddechowych,
• problemy w usuwaniu wydzieliny.

Wymienione powyżej przeciwwskazania do zastosowania NIV dotyczą w szczególności pacjentów z ostrą niewydolnością oddechową. Wentylacja wspomagana nie jest przeprowadzana również w przypadku, gdy chory nie toleruje tej metody, nie współpracuje z lekarzem lub ma klaustrofobię.

Wentylacja wspomagana – podsumowanie

Choroby płuc, które utrudniają lub uniemożliwiają samodzielne oddychanie, wymagają zastosowania odpowiednich metod leczenia. W ostatnich latach coraz częściej przeprowadzania się NIV. Wpływ na popularność wentylacji nieinwazyjnej ma wiele czynników. Metoda ta w porównaniu do intubacji zmniejsza ryzyko zakażeń szpitalnych i powikłań, a do tego pozwala na szybsze opuszczenie Oddziału Intensywnej Terapii.